Subsydia zagraniczne są przedmiotem debaty w UE. W dniu 30 czerwca Rada Unii Europejskiej (Rada) i Parlament Europejski (Parlament) osiągnęły tymczasowe porozumienie. Dotyczy on rozporządzenia o subsydiach zagranicznych zakłócających rynek wewnętrzny. Od dnia 1 lipca uzgodniony tekst nie udostępniono jeszcze publicznie.
Rozporządzenie zostało po raz pierwszy przedstawione przez Komisję Europejską (Komisję) w maju 2021 r. Jego celem jest rozwiązanie problemu potencjalnego zakłócającego wpływu subsydiów zagranicznych na jednolity rynek UE. Celem rozporządzenia jest wyeliminowanie luki regulacyjnej. Wynika to z faktu że dotacje udzielane przez kraje spoza Unii Europejskiej (UE) nie podlegają tak samo dokładnej kontroli jak dotacje udzielane przez kraje członkowskie UE.
Dotacje przyznawane przez państwa członkowskie UE podlegają nie tylko kontroli pomocy publicznej. Natomiast wszelkim innym przepisom prawa unijnego gwarantującym uczciwą konkurencję dla firm działających na jednolitym rynku. Chodzi o instrumenty konkurencji, a także zamówień publicznych i ochrony handlu. Subsydia z krajów spoza UE nie podlegają jednak tym samym obowiązującym zasadom. W wyniku tego stwarza przewagę handlową dla zagranicznych firm dotowanych przez państwo nad firmami europejskimi.
GŁÓWNE PRZEPISY ROZPORZĄDZENIA
Rozporządzenie będzie miało zastosowanie do przedsiębiorstw działających na jednolitym rynku UE, które otrzymały dotacje przyznane przez rząd spoza UE. W wyniku negocjacji międzyinstytucjonalnych zakresem rozporządzenia objęto również wyraźnie przedsiębiorstwa państwowe.
Rozporządzenie wprowadza trzy różne narzędzia umożliwiające Komisji prowadzenie dochodzeń w sprawie dotacji spoza UE przyznanych przedsiębiorstwom działającym na jednolitym rynku UE. Po pierwsze, rozporządzenie wprowadza dwa narzędzia oparte na zgłoszeniach: a) jedno do badania koncentracji (tj. fuzji i przejęć), w których nabywca otrzymał wkład finansowy od rządu spoza UE; oraz b) drugie do badania ofert w zamówieniach publicznych z udziałem oferentów, którzy otrzymali wkład finansowy od rządu spoza UE.
Oba te narzędzia zgłoszeniowe działają ex-ante, ponieważ dana koncentracja lub udzielenie zamówienia publicznego oferentowi nie może nastąpić, dopóki Komisja nie rozpatrzy zgłoszenia. Będą one stosowane, gdy koncentracja lub procedura udzielania zamówień publicznych osiągnie określony próg. W przypadku koncentracji obowiązek zgłoszenia powstaje, gdy obrót unijny przedsiębiorstwa, które ma zostać przejęte (lub obrót co najmniej jednej z łączących się stron), osiągnie 500 mln EUR lub więcej. W przypadku procedur udzielania zamówień publicznych obowiązek zgłoszenia pojawia się, gdy szacowana wartość zamówienia wynosi co najmniej 250 mln EUR.
Inne artykuły:
Subsydia Zagraniczne – Kolejne narzędzia
Trzecie narzędzie ustanowione na mocy rozporządzenia pozwala Komisji na zbadanie wszystkich innych sytuacji rynkowych. Jak również koncentracji lub procedur zamówień publicznych, które nie osiągnęły progu wymagającego zgłoszenia ex ante. Natomiast, w przypadku gdy istnieje możliwość, że dotacja spoza UE udzielona przedsiębiorstwu działającemu w UE zakłóciłaby jednolity rynek UE powtórnie. To trzecie narzędzie funkcjonuje jako mechanizm ex-post, w ramach którego Komisja może rozpocząć dochodzenie z własnej inicjatywy. Równocześnie może zażądać powiadomień ad hoc.
Rozporządzenie wprowadza jednak ograniczenie czasowe dla Komisji na prowadzenie takich dochodzeń z urzędu w sprawie dotacji przyznanych w przeszłości. Komisja będzie mogła prowadzić dochodzenia w sprawie zagranicznych subsydiów udzielonych do pięciu lat przed wejściem w życie rozporządzenia. Takie prawo natomiast przysługuje tylko w przypadku, gdy zagraniczne subsydia nadal zakłócają jednolity rynek. Nawet w okresie po wejściu w życie rozporządzenia. Pierwotna propozycja Komisji dotycząca rozporządzenia poddawała również dochodzenia z urzędu dziesięcioletniemu okresowi przedawnienia, rozpoczynającemu się w dniu, w którym dotacja zagraniczna została przyznana danemu przedsiębiorstwu. Okaże się, czy to ograniczenie, wraz z okresami przedawnienia dla nakładania kar i płatności okresowych, pozostanie niezmienione również w ostatecznym tekście rozporządzenia.
EGZEKWOWANIE ROZPORZĄDZENIA
Rozporządzenie przyznaje Komisji wyłączne kompetencje wykonawcze. Niemniej jednak państwa członkowskie UE regularnie poinformują o rozpoarzadzeniu. Będą też uczestniczyć w decyzjach podejmowanych w ramach stosowania rozporządzenia, działając w ramach procedury doradczej.
Jeżeli Komisja stwierdzi, że subsydia przyznawane przez rządy państw spoza UE zakłócają konkurencję, będzie mogła zastosować środki zaradcze. Środki w celu uniknięcia zakłóceń na rynku lub wynegocjować i przyjąć od przedsiębiorstwa zobowiązania do naprawienia sytuacji.
Komisja będzie musiała opublikować wytyczne dotyczące sposobu, w jaki decyduje czy dana dotacja zagraniczna jest uznawana za zakłócającą. Ponadto jej procedury przeprowadzania testu bilansującego. Chodzi tutajo narzędzia stosowanego do oceny, czy zakłócający wpływ danej dotacji zagranicznej na rynek przeważa nad pozytywnymi skutkami takiej dotacji. Zapewni to dodatkową pewność prawną i przejrzystość procesu.
Ponadto, przedsiębiorstwa będą miały możliwość skonsultowania się z Komisją w celu sprawdzenia, czy powinny ujawnić otrzymane subsydium zagraniczne. Równocześnie czy podlegają jakimkolwiek innym obowiązkom przewidzianym w rozporządzeniu.
PODSUMOWANIE
Rozporządzenie poprzez swoje różne narzędzia zapewnia, że dotacje unijne i pozaunijne poddadzą takiej samej kontroli. Ma to na celu zapewnienie uczciwej konkurencyjności na jednolitym rynku wewnętrznym.
Egzekwowanie przepisów rozporządzenia będzie odbywać się na szczeblu europejskim, ponieważ Komisja otrzymała wyłączne kompetencje w tej sprawie. Niemniej jednak państwa członkowskie UE będą nadal uczestniczyć w tym procesie, doradzając Komisji podczas oceny sprawy w ramach procedury doradczej.
Subsydia zagraniczne – Kolejne kroki
Rada i Parlament będą musiały formalnie zatwierdzić tymczasowe porozumienie polityczne. Następnie rozporządzenie opublikują w Dzienniku Urzędowym UE i wejdzie w życie 20 dni po jego publikacji. Komisja oczekuje, że rozporządzenie wejdzie w życie w połowie 2023 roku.
Artykuły na temat podatków:
Podatek – rodzaje deklaracji PIT
Czy podatek może się przedawnić ?
Zmiana zasad poboru zaliczek – podatek PIT
Użyczenie nieruchomości a podatek VAT
Podatek liniowy – czy to się opłaca?